با فراگیر شدن بیماریهای مسری، استفاده از دستگاه های احراز هویت بیومتریک بدون تماس،‌ مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. بیومتریک های بدون تماس، شناسه‌هایی هستند که جهت استفاده از آنها نیازی به تماس فیزیکی با دستگاه نیست. سه تکنولوژی برجسته بیومتریک بدون تماس عبارتند از :‌ تشخیص چهره (Face)،‌ شناسایی کف دست (Palm) و تشخیص عنبیه چشم (Iris). هریک از این بیومتریک ها، قابلیت ها و کاربردهای ویژه ای دارند که در جای خود،‌ باعث برتری نسبت به دیگر بیومتریک ها می شود. وجه اشتراک تمامی بیومتریک ها، منحصر به فرد بودن آنها برای هر فرد است. علاوه بر این، بیومتریک‌ها قابل فراموشی و به سرقت رفتن نیستند. در این مقاله می خواهیم به فناوری احراز هویت از طریق الگوهای عنبیه چشم بپردازیم.

 

عنبیه چیست؟ 

حلقه رنگی دور مردمک چشم،‌ عنبیه نام دارد که رنگ کلی چشم را می سازد. این بخش از چشم دارای مشخصات (شیارها و خطها) منحصر به فردی است که در افراد متفاوت است. دو قلوهای یکسان نیز عنبیه های متفاوتی دارند. حتی الگوهای چشم چپ و راست با هم متفاوت است. فراوانی ویژگیهای موجود در عنبیه، عدم تغییر آن در طول عمر و عدم دسترسی فیزیکی به آن (محافظت توسط پلکها)، این عضو را به یک راهکار شناسایی منحصر به فرد تبدیل کرده است.

اسکن عنبیه یک فناوری جدید نیست. بلکه تاریخچه ابداع و معرفی آن به دهه 1980 میلادی بر می گردد که با روز رسانی در طی زمان، به شکل پیشرفته امروزی مورد استفاده قرار می گیرد.

اسکنر تشخیص عنبیه، از این الگوها برای شناسایی و احراز هویت افراد استفاده می کند و نکته جالب اینکه عینک و لنز چشمی نیز بر روی اسکن و تشخیص الگوهای عنبیه تأثیر خاصی ندارند. اسکنر شناسایی عنبیه از یک دوربین CCD دیجیتال به‌ همراه یک نرم افزار تشکیل شده است. دوربین با استفاده از نور مادون قرمز از نقوش و خطوط عنبیه عکس برداری می کند و این عکس‌ها توسط نرم افزار به الگوهای منحصر به فردی تبدیل و ذخیره سازی می‌شوند. فاصله مجاز برای اسکن عنبیه بین 10 تا 30 سانتی متر است. البته اسکنرهایی در بازار وجود دارند که تا فاصله‌های بیشتر را نیز به راحتی تشخیص می دهند.

سیستم تشخیص عنبیه با اسکن شبکیه متفاوت است. اسکن شبکیه یک تکنولوژی نسبتاً قدیمی است که از عروق خونی موجود در شبکیه چشم، عکسبرداری می کند و بیشتر کاربرد پزشکی دارد. اما سیستم تشخیص عنبیه فقط یک عکس دیجیتالی از قسمت بیرونی چشم می‌گیرد و هیچگونه اطلاعاتی در خصوص سلامتی شخص ارائه نمی کند. 

 

کاربردها 

به‌دلیل دقت بالای شناسایی و درصد خطای بسیار کم اسکن عنبیه،‌ استفاده از این روش در دنیا در حوزه های مختلفی از جمله دفاعی، نظامی، حفاظتی و امنیتی، بانکی، ‌کنترل دسترسی، کنترل تردد و دستگاه حضور و غیاب گسترش یافته است.


مهمترین کاربردهای تکنولوژی تشخیص عنبیه به شرح زیر است:


* تشخیص و احراز هویت مجرمان و زندانیان

* احراز هویت در مسافران فرودگاهها (جایگزین سیستم بررسی گذرنامه)

* حضور و غیاب و کنترل تردد پرسنل در محیط کار و رستوران

* حضور و غیاب و کنترل تردد دانش آموزان و معلمان

* احراز هویت در سیستم‌های بانکی و مالی ، خودپردازها و دستگاههای پوز

* کنترل و امنیت دسترسی به داده ها (ورود به کامپیوترها،‌ سرورها،‌ گوشی های هوشمند و دسترسی به اطلاعات مهم در بستر وب)

* کنترل دسترسی به اماکن نظامی،حفاظتی و امنیتی، خانه، اتومبیل و ...


دستگاه حضور و غیاب تشخیص عنبیه



مزایا و معایب

 

عنبیه از اعضاء داخلی محافظت شده چشم است که قابل دید از خارج است. ویژگیها و الگوهای این عضو منحصر به فرد بوده در طول عمر انسان بدون تغییر می‌ماند. تشخیص عنبیه فرد زنده از مرده، درصد پائین احتمال هک شدن و سوء‌ استفاده از آن را بسیار پائین می آورد. نحوه اسکن عنبیه نیز،‌ کاملاً بهداشتی بوده و نیاز به تماس فیزیکی جهت اسکن نمی‌باشد. همه این موارد باعث گردیده، بیومتریک عنبیه کاربردهای متنوعی داشته و در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار بگیرد.


کوچک بودن عنبیه برای اسکن از فاصله کمتر از یک متر، متحرک بودن آن، تغییر شکل غیر ارتجاعی به دلیل تغییر اندازه مردمک، تأثیر مژه ها،‌ عدسی ها و انعکاسات نور روی آن از معایب بیومتریک عنبیه به شمار می رود. البته با به روز رسانی و پیشرفت تکنولوژی اسکنرهای تشخیص عنبیه، این معایب کمتر به چشم  می آید و آینده روشنی برای این تکنولوژی پیش بینی می شود. 


مهمترین عیب تکنولوژی تشخیص عنبیه، گران بودن آن است که باعث شده، این تکنولوژی کمتر از اثر انگشت و تشخیص چهره به خصوص در دستگاه‌ های حضور غیاب و کنترل تردد مورد استفاده قرار گیرد.


 هر سوألی درباره شناسایی از طریق عنبیه دارید ، در بخش نظرات عنوان کنید. حتماً جوابگو خواهم بود.


 نظر شما درباره تکنولوژی شناسایی از طریق عنبیه چیست؟


تا به حال با این تکنولوژی کار کردید ؟


اگه تجربه یا نظری در این مورد دارید، لطفاً در بخش نظرات در پائین همین صفحه درج کنید.