بیومتریک به روش های خودکار تشخیص یا تایید هویت یک شخص زنده از طریق اندازه گیری مشخصه‌های فیزیولوژیکی یا رفتاری وی اطلاق میشود بدین ترتیب بیومتریک یک مجموعه فناوری محسوب می‌گردد. در سامانه های بیومتریک با دو مساله روبرو هستیم:
- اثبات اینکه شخصی که ادعا می کنید هستید یا نه
- اثبات اینکه شخصی نیستید که ادعا می کنید
یک سامانه بیومتریک شامل یک مرحله ثبت نام است و شخص پس از این مرحله می‌تواند به دفعات توسط سیستم، شناسایی و تائید هویت شود. در سامانه هایی که از خصوصیات رفتاری شخص استفاده می کنند، این ویژگیها نباید نسبت به تغییرات حساس باشند. این تغییرات می توانند سلامتی فرد یا حالت روحی فرد در طول زمان باشد.
هر سامانه بیومتریک باید توانایی انجام دو کار را داشته باشد
- تشخیص هویت
- تائید هویت
مرحله تشخیص هویت، یک جستجوی یک در چند می باشد و بدین صورت است که سامانه ابتدا باید مشخص کند که آیا فرد در بانک اطلاعاتی موجود است یا نه و درصورت وجود فرد در بانک اطلاعاتی باید مشخص کند که این شخص شناسایی شده چه کسی است.
در مرحله تائید هویت که یک مقایسه یک به یک است، سامانه کد ورودی را با کد موجود وادعا شده مقایسه می کند و مشخص میکند که آیا تشخیص داده شده درست است یا نه.
در بیشتر سامانه‌های بیومتریک، مرحله ثبت نام در سامانه از مرحله تشخیص هویت جدا شده است، زیرا در مرحله ثبت نام باید مساله اینکه آیا فرد قبلا در سامانه ثبت نام کرده است یا نه مدنظر قرار گیرد تا از ثبت نام یک نفر در سامانه با چند هویت مختلف جلوگیری شود و قابلیت اطمینان سامانه بالا رود، در حالی که در مرحله تشخیص هویت مساله مهم فقط یافتن فرد از بین کدهای ذخیره شده در پایگاه داده است.
تفاوت مشخصه های فیزیولوژیکی و رفتاری
اثر انگشت , الگوی عنبیه , الگو خونی ویا حرارتی صورت و یا الگوی فیزیکی چهره , الگوی عروق خونی , شبکیه چشم , DNA , هندسه دست از جمله مشخصه های فیزیولوژیکی و صدا و نحوه ی مکالمه , نحوه امضا , نحوه تایپ عبارات و نحوه راه رفتن از جمله مثال های مشخصه های رفتاری محسوب می‌گردد.
لازم به ذکر است که این الگوها در افراد مختلف حتی در دوقلوها متمایز هستند. بدین ترتیب میتوان با بکار گیری سخت افزار و نرم افزار مناسب، از بیومتریک‌ها برای تعیین یا تایید هویت افراد به صورت کاملا خودکار با حداکثر سرعت و دقت لازم و با حداقل خطای ممکن بهره جست.
امضاء
برای ثبت امضا از یک اسکنر بخصوص استفاده می شود ، این اسکنر نه تنها شکل امضاء را اسکن می کند بلکه طرز امضاء کردن را هم می سنجد، به این مفهوم که مناطقی را که قلم را فشار دادید یا تند حرکت دادید ویا برعکس مناطقی از امضا را که خط نازک کشیده اید یا با دقت و آرامش بیشتری کشیده اید را ثبت و مقایسه می کند و با استفاده از این روش جعل امضاء غیر ممکن می شود. البته این روش بهتر است که در مواردی استفاده شود که افراد زیاد از امضاء خود استفاده می کنند در غیر این صورت این روش نیز احنیاج به به روز شدن پیدا می کند. از این روش در امضا کردن قرار داد های مهم که در فواصل دور انحام می گیرد و همچنین در بانکها میتوان استفاده کرد.
صدا
ضبط صدا از طریق یک دستگاه ضبط کننده صدا انجام می گیرد و سپس با سخت افزار و نرم افزار مربوطه مورد تحلیل قرار می گیرد با توجه به امکانات در دسترس میتوان مکث ها و بالا و پایین رفتن تون صدا را به صورت یک الگوی صوتی در اورد و با الگوهای ذخیره شده مورد مقایسه قرار داد. نمونه وسایل ساخته شده از این روش قفل در است که با چک کردن صدا و کلمه گفته شده ومعنی جمله ساخته شده کار می کند. به این صورت که کلمه ای یا جمله ای از قبل تعیین شده و به کاربر گفته می شود.
اثر انگشت
اثرانگشت یکی ازمعروف ترین انواع بیومتریک ها است که اززمان های قدیم برای شناسایی افراد به کارمیرود. قبل ازاختراع کامپیوتر و اتوماتیک شدن فعالیت ها، عمل تطابق به صورت دستی و توسط انسان ها انجام می شد. این امر باعث کندی وخسته کنندگی فرایند می گردید.
درآغازازCCD) charge coupled Devices) ها برای ثبت تصاویرانگشت افراد استفاده می شد، با پیشرفت تکنولوژی روش های تصویربرداری با رزولوشن بالا به وجود آمد که درآن ازحسگرهای سیلیکونی استفاده می شود. علی رغم این پیشرفت تکنولوژی، معایب آن هم چنان باقیمانده است
صورت
اسکن از صورت به طرزی متفاوت از موارد دیگر صورت می گیرد در این روش نمونه بدست آمده باید به صورت 3D باشد برای این منظور از 3 دور بین که نسبت به هم زاویه 90 درجه می سازند یا از یک دوربین متحرک که بصورت یک نیم دایره که مرکز آن صورت شخص مورد نظر قرار گرفته استفاده کرد و به وسیله نرم افزار مربوطه یک تصویر 3D بدست آورد. در تصویر بدست آمده نقاط قرار گیری ابروها ، چشمها، بینی، دهان ،چانه و طول چانه و پیشانی همچنین فاصله چشمها و ابرو ها و … ثبت و سپس با نمونه های ذخیره شده مقایسه می شوند.
این روش به علت استفاده از سخت افزار و نرم افزارهای گران قیمت هزینه زیادی دارد ولی قابلیت اعتماد بالایی دارد. در این روش نیز مانند روش اسکن کف دست نیاز به بروز شدن اطلاعات وجود دارد.
چشم
اسکن چشم به دو صورت است:
اسکن شبکیه
در اسکن شبکیه با استفاده از دوربین مخصوص الگوی رگ های خونی اسکن می شود برای این کار از لیزر مادون قرمز کم قدرت استفاده میشود. برای بدست اوردن یک تصویر با کیفیت خوب و متمرکز باید چشمها نزدیک دوربین قرار گیرد و این موضوع و اینکه از اشعه لیزر استفاده می شود باعث شده افراد زیادی به این روش علاقه نشان ندهند. درضمن بر خلاف تصور اینکه شبکیه تغییر نمی کند تحقیقات پزشکی نشان داده که برخی از بیماریها روی شبکیه تاثیر می گذارند و آن را تغییر می دهند.
اسکن عنبیه
در اسکن عنبیه دوربین مخصوص رگه های عنبیه را اسکن میکند و با توجه به اینکه تعدادی زیادی از ویژگیها مورد اسکن و مقایسه قرار می گیرند روش مطمئنی ایجاد میشود، در ضمن این روش با لنز ها و عینک ها نیز تطبیق داده شده و نیز مشکل نز دیک بودن دوربین به چشم نیز حل شده و کاربر باید چشم خود را در فاصله حدوداً 30 سانتی متری از دوربین قرار دهد.
تشخیص هویت مبتنی بر تصاویر عنبیه شامل تجزیه و تحلیل ویژگی هایی است که در بافت رنگی چشم محصور بین مردمک و عنبیه قرار دارند. بافت های پیچیده عنبیه می توانند شامل ویژگی های مشخص و فراوانی از قبیل: شیارها و برآمدگی ها، بافت های زیگزاگی، حلقه ها و لکه هاباشند.
بیشتر بدانید
کاربرد بیومتریک در حضور و غیاب
کاربرد تکنولوژی تشخیص چهره در حضور و غیاب
کدام بیومتریک بهتر است؟| جدول مقایسه بیومتریک‌ها
فرآیند شناسایی در دستگاه‌های حضور غیاب بیومتریک
