یکی از موارد اختلاف همیشگی بین کارگران و کارفرمایان که منجر به طرح شکایت‌های متعدد در مراجع قضایی می‌شود، موضوع عدم پرداخت حق بیمه کارگران از طرف کارفرمایان است. نادیده گرفتن مقررات مربوط به بیمه کارگران می‌تواند به طور مستقیم در شرایط بازنشستگی آنان تاٌثیر گذار باشد.
حق بیمه یکی از مهمترین حقوق کارگران مشمول قانون کار است که توسط قانون‌گذار جهت حمایت از شاغلین قانون کار در نظر گرفته شده است. به موجب ماده ۱۴۸ قانون کار، کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلف به بیمه کردن کارگران زیر مجموعه خود هستند.
یکی از دغدغه‌های همیشگی کارگران این است که آیا حق بیمه آن‌ها توسط کارفرما به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود یا نه؟
طبق قانون، هر شخصی ( اعم از نیروی ثابت یا موقت) از اولین روزی که در محل کار حضور پیدا می کند، باید تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار بگیرد.
- منظور از کارگران، کلیه کارکنان و شاغلان مشمول قانون کار است.
میزان حق بیمه ماهانه تأمین اجتماعی، برابر با %۳۰ حقوق کارگر است که %۲۳ آن سهم کارفرما و %۷ آن بر عهده کارگر است. به طور کلی مسئولیت پرداخت حق بیمه به عهده کارفرما است. به این معنی که کارفرما باید پس از کسر %۷ از حقوق کارکنان، لیست کارکنان خود را هر ماه به اداره تامین اجتماعی ارسال و حق بیمه %۳۰ را پرداخت نماید. در صورتی که کارفرما از کسر حق بیمه سهم بیمه شده خودداری کند، شخصاً مسئول پرداخت آن خواهد بود.
مهلت پرداخت حق بیمه کارکنان
مهلت قانونی تحویل لیست و پرداخت حق‌بیمه هرماه کارکنان، تا آخرین روز ماه بعد است. در کارگاه‌های مشمول قانون معافیت از پرداخت سهم بیمه کارفرمایانی که حداکثر پنج نفر کارگر دارند، این مهلت تا دو ماه بعد خواهد بود. در صورتی که حتی یک روز پرداخت حق‌بیمه به تأخیر بیفتد، کارفرما مشمول جریمه خواهد بود.
آیا کارفرما می‌تواند کارکنان خود را بیمه نکند؟
طبق قانون کارفرما موظف به بیمه کردن کارکنان شاغل در مجموعه کاری خود است. کارفرما موظف است در پایان هر ماه لیست بیمه کارکنان خود را مطابق مقدار حقوق و تعرفه مشخص به سازمان تأمین اجتماعی (اداره بیمه) ارسال کند.
اگر کارفرما به هر دلیل از بیمه کردن هر یک از پرسنل خودداری کند، فرد شاغل حتی کارگران روزمزد ، می‌توانند برای احقاق حق بیمه خود به نزدیک ترین اداره بیمه (شعبه ای که کارگاه تحت نظارت آن است) مراجعه کرده و شکایت خود را اعلام کنند.
حتی بعد از اتمام قرارداد و قطع همکاری، اگر شخص متوجه شود که تمام و یا بخشی از حق بیمه‌اش توسط کارفرما پرداخت نشده است، می تواند با ارائه مدارکی مانند برگه قرارداد یا فیش حقوقی و یا مدارک دیگری مبنی بر اثبات اشتغال در کارگاه مربوطه، به اداره بیمه (تأمین اجتماعی) مربوطه مراجعه کند.
پس از اثبات ادعای شخص، کارفرما علاوه بر پرداخت جریمه، ملزم به پرداخت حق بیمه مدت اشتغال فرد مورد نظر می‌گردد.
جریمه کارفرما در صورت بیمه نکردن کارکنان
مطابق ماده 183 قانون کار ، اگر کارفرما از بیمه‌کردن کارکنان خود، خودداری کند، علاوه بر اینکه طبق قانون موظف به پرداخت تمامی حقوق ضایع شده از کارگر است، به پرداخت جریمه نقدی معادل 2 تا 10 برابر حق بیمه مربوطه نیز محکوم می‌گردد. به طور مثال، اگر حق بیمه یک نفر، مبلغ ششصد هزار تومان باشد، جریمه عدم پرداخت حق بیمه از سوی کارفرما، برابر است با 2 تا 10 برابر مبلغ ششصد هزار تومان.
جریمه دیرکرد پرداخت حق بیمه کارکنان
جریمه ناشی از دیر کردن پرداخت حق بیمه شامل دو بخش می‌شود.
1 بخش اول مربوط به عدم ارسال لیست بیمه کارکنان، به سازمان (اداره بیمه) است.
جریمه عدم ارسال لیست بیمه در موعد مقرر، تا 10 درصد جمع کل حق بیمه و بیمه بیکاری است. این جریمه فقط برای یک‌بار اعمال می‌شود. البته اگر کارفرما قبل از صدور اجرائیه، بدهی‌های معوق خود را پرداخت نماید، مشمول 40 درصد بخشودگی در پرداخت جریمه خواهد می‌شود.
اگر کارفرما قادر به پرداخت حق‌بیمه نباشد،بهتر است حداقل لیست حق‌بیمه کارکنان خود را به اداره بیمه مربوطه ارسال کند، تا مشمول جریمه 10درصدی عدم ارسال لیست حق‌بیمه کارکنان نشود.
2 جریمه عدم پرداخت یا تأخیر در پرداخت حق‌بیمه به ازاء هر ماه ۲ درصد (سالانه ۲۴ درصد) حق بیمه ماهیانه (مجموع حق بیمه و بیمه بیکاری) است و تا زمانی که حق‌بیمه و جرائم مربوط به آن پرداخت نشود، جریمه‌ها ادامه داشته و قابل مطالبه خواهد بود.
در صورتی که کارفرما امکان پرداخت حق بیمه در موعد مقرر را نداشت، باید در اسرع وقت به شعبه مراجعه نموده و تکلیف بدهی و جرائم مربوط به آن را مشخص کند، تا جرائم و بدهی به ماه‌های بعد انباشته نشود.
بیشتر بدانید:
