مهم‌ترین مرجع در روابط کارگر و کارفرما، قانون کار است. در این قانون حقوق و تکالیفی برای هر یک از طرفین قرارداد در نظر گرفته شده است. در این بخش تعاریف کارگر و کارفرما را از نظر قانون بررسی می‌کنیم و در ادامه با مهم ترین تعهدات و وظایف کارگر و کارفرما در مقابل یکدیگر می‌پردازیم.

تعریف کارگر در قانون کار

 طبق قانون کار، به هر شخص حقیقی که به هر عنوان در مقابل دریافت حق‌السعی اعم از مزد، حقوق و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند، کارگر اطلاق می شود.

بنابراین معنی عام کارگر در قانون کار شامل تمام افرادی (اعم از کارگر، کارمند، مهندس، پزشک و ...) می شود که در ازاء دریافت مزد برای کارفرما(حقیقی یا حقوقی) کار می کنند.

  

وظایف و تعهدات کارگر در مقابل کارفرما 

وظایف-کارگر-مقابل-کارفرما

کارگر وظایف و تکالیفی در برابر کارفرما دارد و قانون کار کارگر را کرده تا به آنها عمل کند. مهم‌ترین این تعهدات به شرح زیر است:


1. اجرای کار مربوطه و رعایت دقت در اجرای کار:  کارگر موظف است کاری که از طرف کارفرما یا نمایندگان او به وی محول شده است را انجام دهد و در اجرای آن ، دقت لازم و متعارف نسبت به نوع کار و وظیفه محوله داشته باشد. اگر در اثر اهمال کاری و قصور کارگر به ابزار و دستگاههای کارگاه آسیبی برسد، کارگر مسئول جبران خواهدبود. 


2. مراعات امانت:  کارگر موظف است در اجرای صحیح کار و همچنین در خصوص ابزارآلات و دستگاههایی که در اختیارش قرار دارد، رعایت امانت را به جا آورد. 


3. اجرای دستورهای کارفرما:  کارگر در برابر دریافت مزد و حقوق، تحت نظارت و مـدیریت کـارفـرما و نمایندگان کارفرما (مدیر ،سرپرست) قرار می گیرد و باید دستورات طرف مقابل و وظایف محوله را به درستی انجام دهد. 


4. رعایت مقررات انضباطی کارگاه:  رعایت مقررات و آیین نامه های انضباطی کارگاه ، از وظایف مهم کارگران بوده و نقض آیین نامه های انضباطی از طرف کارگر در نهایت می تواند به اخراج وی منجر گردد. از جمله مهم‌ترین نکات مهم در زمینه مقررات انضباطی، پرهیز از تأخیر و غیبت‌های مستمر است.

  

تعریف کارفرما در قانون کار

ظبق قانون کار، کارفرما به شخص حقیقی یا حقوقی اطلاق می گردد که کارگر به درخواست او در مقابل دریافت دستمزد برای او کار می‌کند.

نکته: مدیران و مسئولان و به طور عموم کسانی که عهده دار اداره کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب می‌شوند و کارفرما مسئول تمامی تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده می‌گیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است. بنابراین کارفرمایان باید در انتخاب نمایندگان خود و نظارت بر عملکرد ایشان رعایت دقت نظر را داشته باشند.

 

تعهدات و تکالیف کارفرما در مقابل کارگر 

وظایف-کارفرما-در-برابر-کارگر

قانون گذار وظایف و تکالیفی برای کارفرما تعیین کرده است. کارفرما موظف است به این تعهدات در برابر کارگر عمل نماید. مهم‌ترین این تعهدات عبارتند از : 


1- پرداخت حقوق و دستمزد:  کارفرما موظف به پرداخت تمامی دریافت‌های قانونی کارگر از جمله حقوق، کمک عائله‌مندی، هزینه مسکن، خواروبار، ایاب و ذهاب، مزایای غیر نقدی، پاداش افزایش تولید، سود سالانه و نظایر آنها در موعد مقرر شده در قانون است. 


2- رعایت شرایط کار:  رعایت ساعات کار در شبانه روز، اجبار نکردن کارگران به انجام کار اضافی، ممنوعیت انجام کارهای خطرناک، سخت و زیان آور ، ممنوعیت به کار‌گیری افراد کمتر از ١٥ سال و ... . 


3- تأمین ایمنی کارگاه، ماشین آلات و وسایل حفظ سلامت کارگران:  کارفرما موظـف به رعـایت مقررات حفاظتی کارگاه و مسئول اجرای آن در راستای تأمین سلامت کارگران و جلوگیری از بروز خطرات ناشی از انجام کار و در هنگام کار است. 


4- بیمه کارگران:  از مهمترین و حساسترین تکالیف پر اهمیت و حساس کارفرما که قانونگذار به عهده وی نهاده است بیمه کردن کارگران براساس قانون تأمین اجتماعی است. طبق قانون کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون کار موظف به بیمه کردن کارگران واحد خود براساس قانون تأمین اجتماعی هستند. 


5- پرداخت حق سنوات:  کارفرما موظف است به ازاء هر سال کارکرد، یک ماه بعنوان مزایای پایان کار(حق سنوات) برابر با میزان آخرین حقوق به کارگر پرداخت نماید. 


6- تسلیم گواهی انجام کار:  در صورت درخواست کارگر، کارفرما مکلف است گواهی انجام کار با قید مدت، زمان شروع و پایان و نوع کار انجام شده را به وی تسلیم نمایند.